Adalet Ağaoğlu kimdir ?
Adalet Ağaoğlu, 20. yüzyıl Türk edebiyatının en önemli romancılarından biri olarak kabul edilen, aynı zamanda oyun, öykü, deneme ve anı türlerinde de eserler vermiş bir yazardır. Eserlerinde Türkiye’nin değişik dönemlerini ve bu dönemlerin insan hayatlarına etkisini inceleyen Ağaoğlu, toplumsal ve siyasal sorunlara da dikkat çekmiştir
Ağaoğlu’nun hayatı ve edebi kişiliği
Ağaoğlu, 23 Ekim 1929’da Ankara’nın Nallıhan ilçesinde doğdu. Babası kumaş tüccarı, annesi ev hanımıydı. Dört kardeşin ikincisi ve tek kızıydı. İlköğrenimini Nallıhan’da tamamladıktan sonra 1938’de ailesiyle birlikte Ankara’ya yerleşti. Ortaöğrenimini Ankara Kız Lisesi’nde bitirdi. Lise yıllarında şiir yazmaya ve tiyatro eleştirileri yapmaya başladı. 1950’de Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nin Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu
1951’de TRT Ankara Radyosu’nda çalışmaya başladı. Burada dramaturg, radyo tiyatrosu müdürü, program uzmanı ve daire başkanı olarak görev yaptı. Aynı zamanda radyo oyunları yazdı. 1953’te tiyatro konusunda bilgi edinmek için Paris’e gitti. Döndüğünde Ankara’da ilk özel tiyatrolardan biri olan Meydan Sahnesi’ni kurdu. Tiyatro oyunları yazmaya devam etti. 1954’te mühendis Halim Ağaoğlu ile evlendi. 1970’te TRT’nin özerkliğine el konulması üzerine istifa etti. O tarihten sonra sadece yazarlıkla uğraştı
1973’te ilk romanı Ölmeye Yatmak’ı yayımladı. Bu roman, Türkiye’nin yakın tarihindeki çalkantı ve değişiklikleri anlatan bir üçlemenin ilk kitabı oldu. Diğer iki kitap Bir Düğün Gecesi (1979) ve Hayır (1989) idi. Bu üçleme, Dar Zamanlar adıyla da anılır. Ağaoğlu, bu romanlarıyla pek çok ödül kazandı
Ağaoğlu’nun diğer romanları arasında Fikrimin İnce Gülü (1976), Yazsonu (1980), Ruh Üşümesi (1981), Göç Temizliği (1985), Uzun Sürmüş Bir Günün Akşamı (1996), Romantik Bir Viyana Yazı (2007) ve Yol Palas Cinayeti (2018) sayılabilir. Ayrıca Yüksek Gerilim (1974), Yeni Adet (1976), Göç Mevsimi (1982) ve Sessizliğin Öyküsü (2019) adlı öykü kitapları, Çatıdaki Çatlak (1965), Evcilik Oyunu (1964), Sınırlarda Aşk (1969), Duvar Öyküleri (1974) ve Amerikan Sargısı (1987) adlı tiyatro oyunları, Bir Mutfak Masalı (1985), Göçebe (1992), Salkım Salkım Asılacak Adamlar (1999) ve Sevgili Arsız Ölüm (2003) adlı deneme ve anı kitapları vardır
Ağaoğlu, eserleriyle Türk edebiyatında kendine özgü bir yer edindi. Romanlarında çok katmanlı bir anlatım tekniği kullandı. Karakterlerinin iç dünyalarını, duygu ve düşüncelerini, toplumsal ve siyasal gerçekliklerle ilişkilendirdi. Oyunlarında ise bireyin toplumla çatışmasını, baskı ve yozlaşmayı, ahlaki ve estetik değerleri sorguladı. Öykü, deneme ve anılarında ise kendi yaşamından kesitler sundu
Ağaoğlu, 91 yaşında 14 Temmuz 2020’de İstanbul’da hayatını kaybetti. Türk edebiyatının en önemli yazarlarından biri olarak anıldı